Dhammapada – Kinh Lời Vàng

15/02/2013 | Chuyên mục: KINH . 61090 Lượt xem

Chương XVIII

MALAVAGGA

(Phẩm Uế Trược)

 

 

235.
Thân ngươi, chiếc lá úa tàn
Hái đao Diêm Sứ hiện đang đón chờ
Than ôi! Chết đến bất ngờ
Đường xa chẳng có dự hờ tư lương!?

Paṇḍupalāso va dānisi
yamapurisā pi ca te upaṭṭhitā,
uyyogamukhe ca tiṭṭhasi
pātheyyampi ca te na vijjati.

 

236.
Tự xây hòn đảo mà nương
Tinh cần gấp rút dọn đường tuệ tri!
Gỡ bao nhơ bợn ngu si
Mở cửa thánh địa ra đi nhẹ nhàng!

So karohi dīpamattano
khippaṃ vāyama paṇḍito bhava,
niddhantamalo anaṅgaṇo
dibbaṃ ariyabhūmiṃ upehisi.

 

237.
Đời ngươi, sự sống sắp tàn
Cứ thêm mỗi bước mỗi gần tử vong
Bên đường, chỗ nghỉ cũng không
Xa xăm chẳng có dự phòng tư lương!

Upanītavayo ca dānisi
sampayātosi yamassa santike,
vāso te natthi antarā
pātheyyampi ca te na vijjati.

&nbsp:

238.
Tự xây hòn đảo mà nương
Tinh cần gấp rút, dọn đường tuệ tri!
Gỡ bao dục vọng mê si
Tử sinh quyết chẳng lộn đi, trở vào!

So karohi dīpamattano
khippaṃ vāyama paṇḍito bhava,
niddhantamalo anaṅgaṇo
na punaṃ jātijaraṃ upehisi.

 

239.
Từ từ, chút chút mà hay
Từng sát-na một gỡ ngay ác mầm!
Thợ vàng lọc bụi trong ngần
Cũng dường thế ấy, chắt dần uế nhơ!

Anupubbena medhāvī
thoka thokaṃ khaṇe khaṇe,
kammāro rajatasseva
niddhame malamattano.

 

240.
Rỉ sét vốn từ sắt sanh
Ăn mòn tiêu hoại rất nhanh sắt nầy
Sống đời lợi dưỡng, biết hay!
Tự nghiệp, tự dẫn trắng tay, khốn cùng!

Ayasā’ va malaṃ samuṭṭhitaṃ
tatuṭṭhāya tameva khādati,
evaṃ atidhonacārinaṃ
sāni kammāni nayanti duggatiṃ.

 

241.
Không tụng niệm: Bợn nhơ kinh!
Không siêng năng: Bợn nhơ sinh cửa nhà
Biếng nhác: Sắc đẹp nhơ nhòa
Canh phòng sơ hở, bợn trà trộn ngay!

Asajjhāyamalā mantā
anuṭṭhānamalā gharā,
malaṃ vaṇṇassa kosajjaṃ
pamādo rakkhato malaṃ.

 

242.
Tà hạnh: Nhơ uế đàn bà
Bỏn xẻn: Nhơ uế đàn-na các hàng
Ác pháp: Nhơ uế thế gian
Đời này, đời kế ngập tràn khổ đau!

Malitthiyā duccaritaṃ
maccheraṃ dadato malaṃ,
malā ve pāpakā dhammā
asmiṃ loke paramhi ca.

 

243.
Trong hàng cấu uế, dẫn đầu:
Là vô minh bổn, bợn sâu, dính dày!
Tỳ-kheo khởi tuệ lìa ngay
Thành bậc vô nhiễm, đời này sạch không!

Tato malā malataraṃ
avijjā paramaṃ malaṃ,
etaṃ malaṃ pahatvāna
nimmalā hotha bhikkhavo.

 

244.
Dễ thay! Lỗ mãng, trẽn trơ!
Chẳng lòng hổ thẹn, trộm hờ cắn sau!
Quạ đen, người – có khác đâu!
Những kẻ tự phụ, cứng đầu, kiêu căng
Nhiễm ô, xấc xược, huênh hoang
Sống như vậy đó, dễ dàng lắm ôi!

Sujīvaṃ ahirikena
kākasūrena dhaṃsinā,
pakkhandinā pagabbhena
saṃkiliṭṭhena jīvitaṃ.

 

245.
Khó thay! Biết hổ thẹn rồi
Lại còn tinh khiết sống đời trăng gương
Có tâm dứt bỏ, khiêm nhường
Sáng trong, vắng lặng, tuệ hương ngát ngào!

Khó thay! Biết hổ thẹn rồi
Lại cầu thanh tịnh mà noi hướng về
Vô tư, khiêm hạ, lìa mê
Trăng trong, sao sáng – đề huề hai vai!

Hirimatā ca dujjīvaṃ
niccaṃ sucigavesinā,
alīnenāppagabbhena
suddhājīvena passatā.

 

246-247.
Kẻ nào vọng ngữ, sát sanh
Trộm của thiên hạ, đành hanh vợ người
Rượu men, rượu nấu dể duôi
Tự chôn gốc rễ, nhiều đời vùi sâu! (1)

Yo pāṇamatipāteti
musāvādañca bhāsati,
loke adinnaṃ ādiyati
paradārañca gacchati.

Surāmerayapānañ ca
yo naro anuyuñjati,
idhevameso lokasmiṃ
mūlaṃ khaṇati attano.

 

248.
Hỡi này, những kẻ thiện hiền!
Chế ngự điều ác, chẳng nên khinh thường
Ái tham, sân hận (2) lỡ vương
Cuốn vào cảnh khổ miên trường đớn đau!

Evaṃ bho purisa jānāhi
pāpadhammā asaññatā,
mā taṃ lobho adhammo ca
ciraṃ dukkhāya randhayuṃ.

 

249.
Người ta bố thí do tin
Do tâm hoan hỷ hằng vin pháp lành
Có người đố kỵ, tỵ ganh
Thức ăn, vật uống dâng dành sa-môn
Người như vậy, phước tiêu mòn
Định tâm không được, sớm hôm não phiền.

Dadāti ve yathāsaddhaṃ
yathāpasādanaṃ jano,
tattha yo ca maṅku bhavati
paresaṃ pānabhojane,
na so divā vā rattiṃ vā
samādhiṃ adhigacchati.

 

250.
Hãy mau cắt đứt gốc nhân
Phải mau nhổ tiệt căn sân, tỵ hiềm!
Người như vậy: Bậc trí hiền
Đạt được tâm định, an thiền tháng năm!

Yassa cetaṃ samucchinnaṃ
mūlaghaccaṃ samūhataṃ,
sa ve divā vā rattiṃ vā
samādhiṃ adhigacchati.

 

251.
Lửa tham hơn lửa đất trời!
Kềm sân vô địch kẹp người, siết ta
Lưới nào bằng lưới si ma?
Sông nào sánh được ái hà dòng sâu?!

Natthi rāgasamo aggi
natthi dosasamo gaho,
natthi mohasamaṃ jālaṃ
natthi taṇhāsamā nadī.

 

252.
Lỗi người thì dễ thấy ngay!
Lỗi mình khó thấy, khó hay dường nào
Lỗi người tỉ mỉ bới đào
Tìm trấu trong gạo, đếm sao trời mờ
Lỗi ta, ta giấu, ta ngơ
Lại còn che đậy, giả vờ ngụy trang!
Bẫy chim, ta trốn trong hang!
Chơi bài thì lại dối gian, giấu bài!

Sudassaṃ vajjamannesaṃ
attano pana duddasaṃ,
paresaṃ hi so vajjāni
opunāti yathā bhusaṃ,
attano pana chādeti
kaliṃva kitavā saṭho.

 

253.
Những ai chăm thấy lỗi người
Dễ sanh đâm thọc, nói lời gièm pha
Kẻ như vậy, còn rất xa
Xa trừ lậu hoặc, càng xa Niết-bàn!

Paravajjānupassissa
niccaṃ ujjhānasaññino,
āsavā tassa vaḍḍhanti
ārā so āsavakkhayā.

 

254.
Hư không chẳng có vết chân
Bên ngoài chẳng có xuất trần sa-môn!
Chúng sanh hý luận, đa ngôn
Như Lai hý luận sạch trơn, sạch làu!

Ākāseva padaṃ n’atthi
samaṇo n’atthi bāhire,
papañcābhiratā pajā
nippapañcā tathāgatā.

 

255.
Hư không chẳng có vết chân
Bên ngoài chẳng có xuất trần sa-môn
Các hành (3) chẳng phải trường tồn
Phật không dao động, đâu còn hữu vi?

Ākāseva padaṃ n’atthi
samaṇo natthi bāhire,
saṅkhārā sassatā n’atthi
n’atthi buddhānaṃ iñjitaṃ.

______________________________________________

Chú thích:

 

(1) Ý nói là tự chôn gốc rễ của mình mãi mãi trên thế gian này, không bao giờ lìa thoát được.

(2) Adhammo: Phi pháp, nghịch nghĩa với pháp; nghĩa là không đi theo giáo pháp – nhưng chú giải cho nghĩa là sân hận vì tham và sân là căn nguyên của điều ác.

(3) Saṅkhāra: Tôi dịch là hành chứ không dịch là hữu vi – vì tâm hành là tâm lăng xăng tạo tác, nó ở trong 12 duyên khởi; còn hữu vi là thường chi tất cả các pháp được kết hợp, cấu tạo của thế giới gồm chung tinh thần, vật chất, của sum la vạn tượng.